Enflasyon yükselme eğilimindeyken faiz oranları indirilerek Türk Lirasının değerinin yarısından fazlasını kaybettiği geçen yıl gıda fiyatlarında özellikle son aylarda belirginleşen yüksek oranlı artış eğilimi bu yılın ilk ayında da devam etti. Ocak'ta gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 9 oranında artarken,  yıllık artış ise yüzde 87,7’ye kadar çıktı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMU-AR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yapıp hesapladığı “halkın enflasyonu”nun Ocak 2022 sonuçları açıklandı.

Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesi amaçlanıyor.

Ocak'ta gıda fiyatlarındaki artışta ekmek, et-balık, süt ve süt ürünleri, sebze, bakliyat ve diğer işlenmiş gıda ürünlerindeki fiyat artışları belirleyici oldu.

Ekmek, un, bulgur fiyatları, ekmek, makarna ve şehriyeye yapılan zamlar yüzünden Ocak'ta bir önceki aya göre yüzde 10,8 oranında artış kaydetti.  Et ve balık grubu fiyatlarında dana eti ve balık fiyatlarındaki artış yüzünden yüzde 7,2 yaşanan Ocak'ta süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 3,1 oranında arttı. Yağ fiyatları ise değişmedi.

Meyve fiyatlarının yüzde 2,13 oranında arttığı Ocak'ta sebze fiyatlarında, domates, kabak, patlıcan ve özellikle domates, biber, kabak, patlıcan gibi ağırlığı yüksek ürünlerin fiyatlarındaki artışa bağlı olarak bir önceki aya göre yüzde 25,2 oranında yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının yüzde 15,4 oranında arttığı Ocak'ta, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise özellikle pekmez, salça, zeytin gibi ürünlerin fiyatlarına yapılan zamların etkisiyle yüzde 9,4 oranında artış oldu.

 

GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM (Ocak 2022; %)
	Bir Önceki Aya Göre	Aralık 2021 Göre	Yıllık	12 Aylık Ortalama
Ekmek, un, bulgur, makarna	10,84	10,84	76,09	37,76
Et-Balık	7,24	7,24	71,14	27,30
Süt, süt ürünleri, yumurta	3,06	3,06	73,18	42,52
Yağ	-0,26	-0,26	80,24	51,09
Meyve	2,13	2,13	96,86	63,96
Sebze	25,19	25,19	167,71	88,26
Bakliyat	15,41	15,41	94,11	36,22
Diğer	9,44	9,44	52,54	22,56
Ortalama	8,97	8,97	87,65	45,30

 

Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 76 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Ocak'ta geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 9 oranında daha fazla para ödedi.

 

Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Ocak 2021’e göre) yüzde 51 oranında artış gözlendi.

Bu yıl Ocak'ta geçen yılın Ocak ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 76,1, et-balık fiyatlarında 71,14, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 73,2 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 80,2 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 96,9 sebze fiyatları ise yüzde 167,7 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 94,1, diğer gıda fiyatları ise yüzde 52,5 oranında zamlandı.

Gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda üç haneli oranlara yükselebileceği gözleniyor.

Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan yıllık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında yüzde 45,3 oranında artış yaşandı.

Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 37,8, et ve balık fiyatları yüzde 27,3, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 42,5, yağ fiyatları yüzde 51,1, meyve fiyatları yüzde 64, sebze fiyatları yüzde 88,3, bakliyat fiyatları yüzde 36,2, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 22,6 oranında artış kaydetti.