Yaz ayı olmasına rağmen temmuz ayında da gıda fiyatlarındaki yükseliş tüm hızıyla devam etti. Temmuzda bir önceki aya göre yüzde 6 oranında artış yaşanan gıda fiyatları yılın ilk yedi aylık döneminde yüzde 85,3 son bir yıllık dönemde de yüzde 175,9 oranında yükseldi. Geçen yıl 100 liraya alınabilen aynı ürünlerden oluşmuş bir gıda sepeti için bu yıl temmuz ayında 275,9 lira ödendi.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Temmuz 2022 sonuçları açıklandı.  

Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesi amaçlanıyor.

Yanlış ekonomik ve tarımsal politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, Türkiye’de açlık riskini giderek büyütüyor. Gıdaya erişimi zorlaştıran fiyat artışları vatandaşları yetersiz ve sağlıksız beslenmeye zorluyor.  Uzmanlar bu durumu, özellikle genç nesil açısından gelecekte önemli sağlık sorunlarına yol açma riski taşıdığını belirtiyor.

 

Temmuzda, gıda fiyatlarındaki artışta ekmek, meyve, bakliyat ve diğer işlenmiş gıda gruplarında yaşanan yüksek oranlı zamlar belirleyici oldu.  

Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 10,9 oranında artış kaydetti. Et ve balık fiyatları ise kırmızı et fiyatlarındaki artış trendinin devam etmesine rağmen beyaz et fiyatlarının azalmasıyla bir önceki aya göre yüzde 0,4 oranında azaldı. Temmuzda süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 3,9 oranında yükseldi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 1,2 oranında gerileme oldu.

GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM (Temmuz 2022; %)
	Bir Önceki Aya Göre	Aralık 2021 Göre	Yıllık	12 Aylık Ortalama
Ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna	10,9	93,3	197,7	100,7
Et-Balık	-0,4	57,6	104,1	70,0
Süt, süt ürünleri, yumurta	3,9	48,5	124,5	71,7
Yağ	-1,2	31,0	92,0	78,3
Meyve	36,5	210,0	252,6	160,9
Sebze	-0,9	131,2	411,9	244,0
Bakliyat	14,9	52,5	135,5	78,3
Diğer	2,6	71,2	122,3	59,8
Ortalama	6,0	85,3	175,9	104,3

 

Meyve fiyatlarının yüzde 36,5 oranında arttığı temmuz ayında sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 0,9 oranında düşüş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının yüzde 14,9 oranında arttığı temmuz ayında, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 2,6 oranında artış kaydedildi.

            Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için temmuzda, bir önceki aya göre yüzde 6 oranında daha fazla para ödedi.

Türkiye’nin üç haneli enflasyonlara doğru hızla gittiği bu yılın ilk yedi aylık döneminde gıda fiyatlarında yüzde 85,3 oranında artış yaşandı. Buna göre geçen yıl aralık ayında 100 liraya alınan aynı ürünlerden oluşan bir gıda sepeti için bu yıl temmuz ayında 185,3 lira ödenmesi gerekti.

Ocak-temmuz döneminde ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 93,3 oranında arttı. Et ve balık fiyatları yüzde 57,6, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 48,5, yağ fiyatları yüzde 31, meyve fiyatları yüzde 210, sebze fiyatları yüzde 131,2, bakliyat fiyatları yüzde 52,5, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 71,2 oranında yükseldi.

           
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Temmuz 2021’e göre) yüzde 175,9 oranında artış gözlendi. Diğer bir ifadeyle vatandaşlar Temmuz 2021’de 100 liraya dolan bir gıda sepet için bu yıl aynı ay 275,9 lira ödemek zorunda kaldılar.

Bu yıl temmuzda geçen yılın temmuz ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 197,7, et-balık fiyatlarında 104,1, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 124,5 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 92 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 252,6, sebze fiyatları ise yüzde 411,9 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 135,5, diğer gıda fiyatları ise yüzde 122,3 oranında zamlandı.

Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.