-SON ALTI AYDIR SÜREKLİ YÜKSELEN GIDA FİYATLARI ŞUBATTA BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 1,19 ORANINDA GERİLEDİ.

-BU YILIN İLK İKİ AYINDA YÜZDE 13,2 ARTAN GIDA HARCAMALARINDAKİ SON BİR YILLIK ARTIŞ İSE YÜZDE 52 OLDU.

 -GIDA HARCAMALARINDA ŞUBAT AYINDA YAŞANAN DÜŞÜŞTE SEBZE VE MEYVENİN YANI SIRA ET VE BALIK FİYATLARINDA GÖZLENEN DÜŞÜŞLER BELİRLEYİCİ OLDU.

Geçen yıl Ağustos ayından bu yana sürekli artış kaydeden gıda fiyatlarında şubat ayında “tanzim satışlarının” da baskısıyla yüzde 1,19 oranında gerileme yaşandı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının şubat ayı sonuçları açıklandı. Son altı aydır sürekli artan gıda fiyatlarındaki bu trendin, kamunun müdahalesiyle şubatta mola verdiği belirlendi.

Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösteriyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar yoksulların bütçesini zenginlere göre çok daha derinden etkiliyor.

KAMUAR’ın araştırmasına göre Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara,10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor.

Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor. 

Türkiye’de başta hayvancılık olmak üzere tarım sektörünün üretimindeki artışın, talep artışının gerisinde kalması, bazı ürünlerde üretimin azalması, üreticiyle tüketici arasındaki zincirde yer alan aracıların yüksek kar oranları ve diğer nedenlerle gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan yoksul kesimler görüyor.

Şubat ayında gıda harcamaları ocak ayına göre yüzde 1,19 oranında  azaldı.  

Şubatta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 0,13 oranında azalış yaşanırken, et ve canlı hayvan ithalatı yapılarak fiyatları kontrol altına alınmaya çalışılan et-balık harcamalarında ise beyaz et fiyatlarına bağlı olarak yüzde 8,71 oranında düşüş gözlendi.

Şubatta süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında ise yüzde 14,4 oranında artış yaşanırken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında yüzde 1,42 oranında düştü.

Meyve harcamalarının yüzde 16,87 oranında azaldığı şubat ayında sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 3,04 oranında azalma gözlendi.

Bakliyat fiyatları yüzde 15,2 oranında artarken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında da yüzde 0,08 oranında azalış oldu.

YILIN İLK İKİ AYI

            Şubat ayında yaşanan bu gerilemeye rağmen yılın iki ayında gıda fiyatlarında toplam yüzde 13,21 oranında yükseliş yaşandı.  Geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur vb. gıda ürünlerinin fiyatları yüzde 0,3, et ve balık fiyatları yüzde 8,64 oranında azalırken, süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 22,08, meyve fiyatlarında yüzde 4,17, sebze fiyatlarında yüzde 78,69, bakliyat fiyatlarında yüzde 10 artış oldu.  Yağ fiyatlarının yüzde 0,29 oranında azaldığı bu dönemde, diğer gıda fiyatlarında ise yüzde 0,75 oranında yükseliş yaşandı.

            Ocak ayındaki yüksek oranlı zamlardan sonra iktidarın belediyeler eliyle yaptırdığı tanzim satışlarla fiyatlara müdahalenin, sebze fiyatlarında bir miktar gerilemeye yol açmakla birlikte. Ocak ayındaki lüksek oranlı artışları telafi etmediği gözleniyor.

SON BİR YIL

            Gıda harcamalarında bir önceki yılın aynı ayına göre (Şubat 2018)  göre  ise yüzde 52,03 oranında artış gözlendi.

Şubat 2019 itibariyle son bir yılda ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 26,41, et-balık fiyatlarında 8,87, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 43,46 oranında artış kaydedildi.  Şubat 2018’e göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 17,99 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 85,88 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 233,52 oranında artış gösterdi.  Bakliyat fiyatları yüzde 26,1 diğer gıda fiyatları ise yüzde 17,01 oranında arttı.

BİRLEŞİK KAMU-İŞ

MERKEZ YÖNETİM KURULU