Diğer sendikaların yaptığı araştırmalarda, gıda harcamalarının aile bütçesi içerisindeki payının olduğundan yüksek gösterilmesi (Türk-İş, yüzde 30,5, Memur-Sen yüzde 35 civarında), yoksulluk sınırını karşılayan tutarın düşük hesaplanmasına yol açıyor. Türk-İş 2004 yılından bu yana gıda harcamalarının aile bütçesi içerisindeki payında herhangi bir değişiklik olmadığını varsayıyor.

GIDA YOKSULLUĞU SINIRI

Birleşik Kamu-İş’in hesaplamalarına göre dört kişilik bir ailenin gıda yoksulluğu sınırı Ekim ayında, et, kuru bakliyat, patates, soğan, bulgur, makarna-şehriye gibi gıda maddelerinin fiyatlarında yaşanan artışlar nedeniyle bin 490 liradan 1.509 liraya yükseldi. Ekim ayında, taze sebze ve meyve ile yağ fiyatlarında yaşanan azalma açlık sınırının çok daha yüksek bir rakama ulaşmasını engelledi.

Ekimde, et grubu için yapılması gereken harcama yüzde 5,9 oranında artarak 472 liraya yükselirken, yumurta tüketimi için yapılması gereken harcama 19,8 lirada kaldı. Kuru bakliyat harcaması yüzde 5,7 artarak 52,8 liraya, peynir harcaması 69,8 liraya, kuru soğan harcaması 17,5 liraya, patates için yapılması gereken harcama 7,8 liraya çıktı.  Süt-yoğurt için yapılması gereken harcama 183,5 liraya, taze meyve için yapılması gereken harcama 115,7 liraya, taze sebze için yapılması gereken harcama ise 111,4 liraya indi.

Dengeli bir beslenme için ekmeğe yapılması gereken harcama 168 lira düzeyinde kalırken, pirinç ve bulgura ayrılması gereken tutar 36,6 lira, una yapılması gereken harcama 26,6 lira, makarna ve şehriye gibi ürünlere yapılması gereken harcama 23,8, yağ harcaması 35,1,  şeker harcaması 29,1, reçel, bal ve pekmez ve helva gibi tatlılara yapılması gereken harcama 67 lira, zeytin için yapılması gereken harcama ise 32,1 lira olarak hesaplandı.

YOKSULLUK SINIRI

Ekim ayında gıda için 1.509 lira harcaması gereken söz konusu ailenin gıda dışındaki temel gereksinimlerini “yoksunluk hissi duymadan” karşılayabilmeleri için yapmaları gereken harcamanın tutarı da yüzde 1,35 oranında artarak 4 bin 621 liradan 4 bin 683 liraya yükseldi.  Gıda ve gıda dışı harcamaların toplamımdan oluşan yoksulluk sınırı ise 82 lira artarak 6 bin 192 liraya kadar yükseldi. Yoksulluk sınırında Ekimde yaşanan 83 liralık artışın 19 lirası gıda, 63 lirası ise gıda dışı harcamalardan oluştu.

Ankara’da yaşayan bir aile dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre gıda dışı harcamalarda en büyük payı  alan barınmayla ilgili harcamalar Ekim ayında 939,3 liraya geriledi. Özelikle doğalgaz fiyatlarında yapılan yüzde 8 oranındaki düşüş kira ve barınmayla ilgili diğer kalemlerde yaşanan artışa rağmen, barınma harcamalarının yükselmesini önledi.

Ekimde dört kişilik bira ilenin giyim ve ayakkabı harcamaları 389 liradan 440 liraya yükseldi.  Kışlık giyecek ve ayakkabı ihtiyacı ailelerin giyim ve ayakkabı harcamalarını artırdı. Ev eşyası harcamaları 491 liradan 494 liraya yükselirken, sağlıkla ilgili harcamalar 164 lirada kaldı. Ulaşım için harcanması gereken para ise özellikle benzin, mazot ve otogaz (LPG) fiyatları ile servis ücretlerine yapılan zamların etkisiyle 865 liradan 883 liraya çıktı.  Haberleşme harcamaları (telefon, internet, kargo v.b) harcamaları 249 lirada kaldı.  Televizyon, TV yayın masrafları, bilgisayar ve benzeri harcamaları kapsayan eğlence ve kültür harcamaları 232 liraya geriledi.  Eğitim harcamaları 157, lokanta ve otel harcamaları 481 lira diğer harcamalar ise 303 lira oldu. 

ÇALIŞANLAR YOKSUL- EMEKLİLER  VE ASGARİ ÜCRETLİ AÇ

Kalkınma Bakanlığı’nın verilerine göre Ekim 2016 itibariyle Türkiye’de eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir memura ödenen en düşük aylık 2 bin 245 lira düzeyinde bulunuyor. Yine eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir memur dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre ortalama memur maaşı ise 2 bin 623 lira düzeyinde bulunuyor.

Buna göre aile yardımı da dâhil en düşük memur maaşıyla geçinmeye çalışan dört kişilik bir ailenin eline geçen bu paranın yüzde 67‘si beslenmeye gidiyor. Yani söz konusu ailenin diğer gereksinimlerini (barınma, sağlık, eğitim, ulaşım, haberleşme vb) 736 lira ile karşılamak zorunda bulunuyor. Bu durumdaki aileler yetersiz bir şekilde beslenip diğer zorunlu harcamalarını karşılamaya çalışıyorlar.

AKP hükümetinin kendisine yakın bir konfederasyonla yaptığı toplu sözleşmelerle belirlenen ortalama memur maaşının ise yüzde 57,5’i dengeli ve düzenli beslenmek için gereken gıda harcamasına gidiyor. Söz konusu ailenin diğer harcamalarını ise 1.114 lira ile halletmesi gerekiyor.

En düşük memur maaşı Ekim ayında 6 bin 192 lira olan yoksulluk sınırının ancak yüzde 24’ünü karşılayabiliyor. Ortalama memur maaşı ise açlık sınırının ancak yüzde 42’sine yetiyor.

2016 yılında 1.300 lira olarak uygulanan net asgari ücret ise açlık sınırının ancak 26 günlük kısmını karşılıyor

Kalkınma Bakanlığı’nın verilerine göre Ekim ayı itibariyle en düşük işçi emekli (SSK) aylığı 1.287 lira, ortalama işçi emekli (SSK) aylığı 1.327 lira, en düşük memur emekli aylığı  1.489, ortalama memur emekli aylığı 1.851 lira, en düşük bağımsız çalışan (Bağ-Kur) aylığı 1.164 lira, ortalama bağımsız çalışan aylığı ise  1.376 lira düzeyinde seyrediyor.

Buna göre en düşük ve ortalama işçi emekli (SSK) aylığı, en düşük ve ortalama bağımsız çalışan (Bağ-Kur) aylığı ve en düşük memur emekli aylığı alan emekliler açlık sınırının altında bir gelirle geçirmek zorunda kalırken, ortalama memur emekli aylığı alanların geliri ise açlık sınırını güçlükle karşılıyor. 

Ekim Ayı Gıda Araştırmasını İndirmek İçin Tıklayın

BİRLEŞİK KAMU-İŞ

MERKEZ YÖNETİM KURULU