-ŞUBATTA HALKIN ENFLASYONU YÜZDE 3,55 OLARAK GERÇEKLEŞTİ. GIDA FİYATLARI 2018 YILININ İLK İKİ AYINDA TOPLAM YÜZDE 4,52 ORANINDA ARTIŞ GÖSTERDİ.

-EKMEĞE GRAMAJI DÜŞÜRÜLEREK YAPILAN GİZLİ ZAMLARIN TETİKLEDİĞİ, EKMEK, UN, BULGUR FİYATLARI ŞUBATTA YÜZDE 5,95 ARTTI. İLK İKİ AYDA BU GRUBA GELEN ZAM YÜZDE 11’İ GEÇTİ.

-ŞUBATTA MEYVE FİYATLARI YÜZDE 12,99, SEBZE FİYATLARI YÜZDE 14,58 ORANINDA ARTIŞ GÖSTERDİ.

Halkın enflasyonunda (gıda fiyatları) geçen yılın sonbahar aylarında başlayan hızlı yükseliş eğilimi,  şubat ayında çok daha hızlanarak devam etti. Geçen yılın son dört ayında yüzde 7,4 oranında artan gıda fiyatları bu yıl ocak ayında yüzde 0,9, Şubat ayında ise yüzde 3,55 oranında yükseliş kaydetti. Bu yılın ilk iki ayında gıda harcamalarında yaşanan artış yüzde 4,52’ye ulaştı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu AR-GE biriminin, Ankara’daki pazar ve marketlerden düzenli olarak derlediği fiyatları esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının ocak ayı sonuçları, dar ve sabit gelirliler üzerindeki gıda enflasyonu baskınının yeni yılda da dayanılmaz bir şekilde artarak devam ettiğine işaret ediyor.

Tüketim harcamaları araştırmaları, en yoksul yüzde 10’luk kesimin harcadığı her 100 liranın 31 lirasını gıda için yaptığını, en zengin yüzde 10’luk kesimin 100 liralık harcaması içerisinde gıdanın aldığı payın ise 13 lirada kaldığını gösteriyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar yoksulların bütçesini zenginlere göre çok daha derinden etkiliyor.

Birleşik Kamu-İş’in araştırmasına göre Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 18,7 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 24,3’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 18’i buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,3 lirası tereyağı dışındaki yağlara,8,2 lirası meyveye, 13,3 lirası sebzeye 1,5 lirası bakliyata, 10,7 lirası ise diğer gıda ürünlerine ayrılıyor.

Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.

Türkiye’de başta hayvancılık olmak üzere tarım sektörünün üretimindeki artışın, talep artışının gerisinde kalması, üreticiyle tüketici arasındaki zincirde yer alan aracıların yüksek kar marjları ve diğer nedenlerle gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan yoksul kesimler görüyor.

Şubatta ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 5,95 oranında artış yaşandı. Hem şubatta yaşanan bu artışta hem de aynı grupta ocak ayında yaşanan yüzde 4,8 oranında artışta, ekmek fiyatlarına yapılan gizli zamlar belirleyici oldu. Ekmek fiyatlarına, gramajı düşürülerek ocak ayında ortalama yüzde 4,3, şubat ayında da yüzde 5,9 oranında oranındaki zam yapıldı. Şubatta pirinç ve buğday unu fiyatları da yükseliş kaydetti.

Bir süredir ithalatla fiyatları kontrol altına alınmaya çalışılan et-balık fiyatlarında şubatta yüzde 1,92 oranında azalış gözlendi. Şubatta dana eti, sakatat ve balık fiyatlarında düşüş yaşandı. Süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında ise yüzde 3,14 oranında düşüş gözlendi. Bu grupta fiyat düşüşünde yumurta ile beyaz ve kaşar peyniri fiyatlarındaki gerileme belirleyici olurken, süt, yoğurt ve tereyağı fiyatları artmaya devam etti.

Şubatta katı ve sıvı yağ fiyatları yine yüzde 2,7 oranında arttı. Meyve harcamaları yüzde 12,99 oranında artış kaydetti.  Sebze harcamalarında ise yüzde 14,58 oranında artış gözlendi.  Bakliyat fiyatları yüzde 1,6 oranında azalırken,  diğer gıda fiyatlarında da yüzde 3,23 oranında artış oldu.

2018’İN İLK İKİ AYI

Araştırmaya göre 2018 yılının ilk iki ayında gıda harcamalarında yaşanan toplam artış ise yüzde 4,52’ye ulaştı. Bu dönemde ekmek, un, bulgur, makarna harcamaları yüzde 11,04 oranında artış kaydetti.  Et-balık fiyatları yüzde 5,42, süt ve süt grubu ürünlerin fiyatları yüzde 1,33 azalırken,  yağ fiyatlarında yüzde 1,07, meyve fiyatlarında yüzde 33,18, sebze fiyatlarında yüzde 10,15 artış gözlendi.  Bakliyat fiyatlarının yüzde 8,56 gerileme yaşanan son iki ayda diğer gıda maddelerinin fiyatlarında ise ortalama yüzde 1,37 oranında artış oldu.

SON ALTI AY

Araştırmanın yapılmaya başlandığı Eylül 2017 ile Şubat 2018 aylarını kapsayan son altı aylık dönemde ise ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 11,84 oranında artış yaşandı. Et-balık fiyatlarında yüzde 9,45 oranında azalış gözlenirken, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 8,4 oranında artış gösterdi.  Son altı ayda katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 3,48 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 23,46 oranında artarken, sebze fiyatları ise yüzde 61,59 oranında artış kaydetti.  Bakliyat fiyatları yüzde 1,22 oranında azalırken diğer gıda fiyatları ise yüzde 12,26 oranında artış gösterdi. 

BİRLEŞİK KAMU-İŞ

MERKEZ YÖNETİM KURULU